Het RCO (Koninklijk Concertgebouworkest) gaf mij op 25 januari een kijkje achter zijn schermen. Het nam mee naar het hart van zijn meer dan 125 jaar oude organisatie. In zijn nieuwe pand onthulde het zijn programma voor het komende seizoen.

Veel is ontzagwekkend, maar niets is ontzagwekkender dan de mens. Dit humanistisch canon van Sophocles (Antigone, verzen 332-333) over de vorming en ontwikkeling tot volledig mens geldt zeker voor het Koninklijk Concertgebouworkest. Het internationale orkest behoort tot de beste van de wereld. Met volledige overgave zetten de musici zich in.

RCO Familie

Sinds kort hebben ze een gezamenlijke plek voor musici en medewerkers: het RCO House. Het is een voormalig schoolgebouw aan de Gabriël Metsusstraat naar een ontwerp van Berlage. Na jarenlange leegstand huist er nu de voltallige RCO-familie. Deze bestaat uit orkestleden, accademisten en administratieve medewerkers.
’’We spreken vaak over de RCO-familie omdat het zo voelt’’, zegt algemeen directeur Jan Raes. Die verbondenheid hoor je terug in hun optredens. De musici spelen niet alleen maar nootjes. Het Koninklijk Concertgebouworkest vertolkt een gevoel.

Norman Perryman geïnspireerd door het RCO

‘’Voor mij is het RCO mijn tweede thuis’’, vertrouwt de kunstschilder Norman Perry me toe. . ‘’Mijn vrouw was celliste bij het Nederlands Kamerorkest en mijn twee zoons waren suppoost. Zelf woon ik om de hoek.’’
In de huiskamer van het RCO-gebouw ontmoet ik Norman (1933). Ruim dertig jaar geleden schilderde hij het Koninklijk Concertgebouworkest. Hij liet zich raken door de dansende diagonale lijn/silhouet van de cello’s, bassen enz.
‘’In iedere diagonaal is beweging. De rest van het orkest schilderde ik met vlekken verf steeds meer weg om de nadruk op die lijn te leggen’’

RCO en Angela Davis

Realistischer is zijn muzikale portret van de violiste Angela Davis (2011). Vol dynamiek hoor je haar als het ware spelen in het RCO. ‘’Zij wees mij erop dat mijn schilderij van Haitink met het orkest niet “verloren” is gegaan.’’
Ooit overwoog hij om pianist te worden. ‘’Maar het leven is te kort om 4 a 5 uur per dag te oefenen. Eigenlijk ben ik nu een gefrustreerd musicus. Een mens is een musicus, maar zijn instrument is zijn penseel.’’
In 1990 vroeg de Symphony Hall in Brimingham hem om een aantal muzikale portretten. Hij maakte onder andere een fraai waterverf portret van Yehudi Menuhin. Later schilderde hij ook life tijdens concerten van het RCO. Nu is Perry voor het eerst in het nieuwe RCO-gebouw

RCO-House

Gebouwd naar een ontwerp van Berlage stond het pand als voormalig schoolgebouw jarenlang leeg. Totdat het RCO er zijn eigen huis van maakte. ‘’Het RCO-House is het fundament onder ons orkest’’, zegt directeur Jan Raes.
De groen geschilderde panelen brengen de nodige rust om talenten en ambities volledig tot ontwikkeling te laten komen. Dat doet denken aan deze zin: ‘’Let op ambities: let op wat iedereen kan horen en pas dan komt het hier toevallig te voorschijn als een nieuwe klank.’’

RCO: 90% zaalbezetting en slechts 10% staatssubsidie

Volgens Raes bedraagt de zaalbezetting 90%. Dat is uniek. Met de formule innovatie- nieuwe formules en aangepaste marketing nam het publiek jonger dan 50 jaar toe met 26%.
Met slechts 10% staatssubsidie moet het Koninklijk Concertgebouworkest financieel zelfstandig functioneren. Dat lukt alleen met een goed team. Het fundament is het RCO-House van binnen geschilderd in rustgevende en inspirerende kleuren.  Akoestische panelen geven een waarborg voor kwalitatieve klanken.

 

RCO: 2019/2020

Het programma voor het nieuwe seizoen bestrijkt een muzikaal palet van de 17^e t/m de 21 eeuw. ‘’Symfonische muziek staat in een eeuwenoude maar springlevende traditie’’, zegt Raes. Zoals zich dit ook voortzet in de jonge leden van het RCO.
Met als kernwaarden: luisteren, durven, verbinden en delen richt het Koninklijk Concertgebouworkest zich vooral op exclusiviteit. We geven ons niet over aan commerciële programmering’, zegt Raes.
‘’De grote vraag is: wat wil de publieke omroep met kunst en cultuur? De televisie besteedt steeds minder aandacht aan ons. Zelfs de kerstmatinee dreigt niet meer te worden uitgezonden. Vooral de radio is voor ons belangrijk. Zij zenden 25 concerten van het Koninklijk Concertgebouworkest uit.’’

Het Koninklijk Concertgebouworkest: oud en nieuw

Het Koninklijk Concert Gebouw Orkest werkt het komende seizoen samen met topmusici als componist/dirigent Thomas Adès en altviolisteTabea Zimmermann. Samen met hen zoekt het grenzen op en verbindt heden en verleden. Enkele hoogtepunten zijn:
● Concertreeks Mens & Mythe: thema’s die onze geschiedenis aan de actualiteit koppelen. In januari 2020 ontdek je drie weken lang hoe oerpatronen van onze cultuur zijn overgeleverd aan de Griekse mythologie. Het gedachtegoed van Aeschychos, Euripides en Sopholces inspireerde o.a. Händel, Mozart, Gluck, Beethoven, Skrjabin en Stravinsky.
● Vele premières: van componist/dirigent Thomas Adès, Gerald Barry, Brett Dean, Georges Lentz,
● RCO Young: uniek internationaal jeugdorkest.
● 17^e en 18^e eeuw: Lully, Purcell, Rameau, Händel, Trevor Pinnock, Bachs Matthäus Passion met de bijzondere oboe d’amore;
● Horizon; deze innovatieve serie heeft drie thema’s. In Schatten en Schandalen werkt het samen met de Hermitage Amsterdam. In het Onverbiddelijk noodlot, een bewerking van Stravinsky’s Oedipus Rex werkt ze samen met de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam.
●Het Koninklijk Concertgebouworkest biedt zijn orkestvrienden regelmatig een kijkje achter de schermen.

Wist je dat?

Wist je dat het Koninklijk Concert Gebouw Orkest jaarlijks een tournee brengt naar belangrijke Europese zalen en festivals? Tussen 2016 en 2018 bezocht ze in het project RCO meets Europe alle 28 landen van de Europese Unie. Orkestmusici coachten jonge musici en in ieder land werd lokaal samengewerkt met een jeugdorkest.
Kijk voor meer informatie op de website van het Koninklijk Concertgebouworkest/RCO.