San Isidro, hėt volkfeest van Madrid, vindt in 2023 plaats van 11 – 15 mei. Maar liefst vier dagen en nachten vieren de Madrilenen de feestdag van San Isidro (1070-1130), de patroonheilige van Madrid en de landbouwers. Het feest dat al eeuwenlang plaats vindt biedt een unieke kans om de Madrileense volksaard te leren kennen.
la Real Colegatia de San Isidro
Gekleed in traditionele dracht van Madrid lopen de chulapas (vrouwen) en gulapos (mannen) door de straten van de stad. Ze luisteren naar de muziek, dansen de de Madrileense dans chotis, eten paella en kijken naar de prestigieuze San Isidro stierengevechten. Hoewel San Isidro door de eeuwen heen een meer werelds karakter kreeg, getuigt het feest ook nog steeds van een levend geloof van katholiek Madrid.
San Isidro en Johannes XXIII
Voor de boeren waren San Isidro en zijn Santa Maria de la Cabeza, al in de 12e eeuw heilig, maar in 1960 verklaarde paus Johannes XXIII het echtpaar officieel heilig. Aan het echtpaar worden verschillende wonderen toegeschreven.
Tijdens hun leven waren de boeren niet zo blij met hen. Anders dan de meeste boeren leidde het echtpaar na het vroege overlijden van hun kinderen een zeer godsdienstig leven. Zo zat Isidro tijdens het werk te bidden. Boos klaagden de boeren daarover bij de landheer.
Bidden deed je op zondag in de kerk en niet op het land of onder het werk. De landheer liet Isidro bespieden. En wat zag hij? Terwijl de later heilig verklaarde bad, ploegden engelen de akker.
San Isidro en Filips II
De basiliek la Real Colegatia de San Isidro is een ontwerp van Pedro Sánchez (1569-1633) en Francisco Batista. Hij liet zich inspireren door de kerken uit Rome. De Spaanse koning Filips IV (1621-1665)legde de eerste steen voor deze 18e eeuwse barokke jezuitenbasiliek. In de façade staan de beelden van st Isidro en zijn vrouw Santa Maria de la Cabeza.
Ter ere van de heilige gaat de aartsbisschop van Madrid, Mgr Carlos Osoro Sierra, voor in de Heilige Mis van 11 uur. De plaatsen rechts van het altaar zijn gereserveerd voor de congregatie van San Isidro. Ook mijn vriend Peter en ik mogen daar plaatsnemen.
Dan begint het koor te zingen, Het bezorgt me kippenvel. Zo mooi is het.
De devotie raakt me. Na de Heilige Mis vertel ik dat aan Mgr Carlos Osoro Sierra. Hij is een persoonlijke vriend van en benoemd door paus Franciscus I. Beiden lijken op elkaar.
Retablosanto
Boven het altaar bevindt zich het retablosanto, de heilige plaats boven het altaar. Daar rusten in een sarcofaag de stoffelijke resten van de heilige. ‘’Ëens in de zeven jaar openen zeven mannen met zeven sleutels de kist om te zien of het lichaam nog intact is. Als een wonder bleef het lichaam door de eeuwen heen ongeschonden. Al ontbreekt er wel een hand. Het Vaticaan erkent dit als een wonder”, zegt Frank Stevens.
Een paar jaar geleden kwam Frank bij de sarcofaag tot geloof door een mystieke ervaring. In augustus 2014 verhuisde hij van Haarlem naar een volkswijk in Madrid. De plaats is hem niet vreemd, als voormalig handelsagent voor een Spaanse onderneming kent hij de stad al zo’n dertig jaar.
la Cuadra
Het appartement van Frank bevindt zich in la Calle Pretil de Santesteban met op de begane grond de Cuadra. Op deze locatie bevond zich destijds de stal van San Isidro. Sinds de 17e eeuw is de Cuadra, een kapel met aan de wanden schilderijen over de aan San Isidro en Maria de la Cabeza toegeschreven wonderen.
Processie
Een van de hoogtepunten van San Isidro is voor de katholieken de jaarlijkse processie. Voor het eerst vond deze plaats op 4 februari 1769. Hoewel het feest van San Isidro door de eeuwen heen een meer werelds karakter kreeg, bleef de jaarlijkse processie bewaard.
De processie beweegt zich langzaam vanuit de basiliek waar de sarcofaag staat door de historische binnenstad en keert dan weer terug naar de basiliek la real Colegiata de San Isidro. De devotie ontroert me ook hier. De kleurrijke kleding, de gratie, de beelden, de muziek, priesters en gelovigen dwingen respect af. Door de eeuwen heen inspireerde de processie menige kunstenaar. Zo zien we in het Prado de ‘’pradera (processie) de San Isidro 1820-1823’’, een doek van Francisco de Goya.
Bij de weide aangekomen zegent de aartsbisschop het water uit de bron. Buiten de kapel ruiken we knoflook en zien we grote braadpannen vol paella. Het is feest voor de Madrilenen.
Op de Plaza Mayor treden volksdansgroepen uit heel Spanje op.
’s Avonds vindt er in het park de Retiro een groots vuurwerk plaats.Tot slot zingen we met Maria Pepi de Chamberi mee met “Viva Madrid’’ na een prachtige avond vol zang en dans bij de Puerta de Toledo.
Het stierenvechten laten we voor wat het is. De dag na San Isidro gaan we liever naar het Prado. De Reina Sofia of Museum Thyssen die de dag na het feest van de patroonheilige allemaal gratis zijn te bezichtigen.
Tips voor een bezoek aan Madrid
- Madrid de wijk Chulapo, de Jordaan van Madrid.
- Prado, met o.a. werken van Goya
- Reina Sofia met o.a. werken van Salvador Dali
- Museum Thyssen, met werken van Picasso
- Barrio los Austrias, karakteristieke wijk
- Het werk van Salvador Dali stelt je steeds voor raadsels, zo blijkt uit een expositie in Fabriques des Lumieres Amsterdam. Deze is te zien vanaf 8 mei 2023.
Wist je dat?
Wist je dat Picasso zijn inspiratiebron vond in de Costa Dorada? Hij was niet de enige. Dat ontdek je tijdens een Autoroute Costa Dorada. Inspirerend zijn ook de schilderijen van de Spaanse schilder El Greco.
Wil je meer weten over het feest van San Isidro in Madrid? Kijk dan op de website van Congregatie San Isidro