Jan Wolkers en Me Too : op 26 augustus 2017 onthulde Karina Wolkers in Oegstgeest een muurgedicht van haar man Jan Wolkers

Kasteel  Poelgeest trok van 18 t/m 26 oktober 3500 bezoekers dankzij de expositie over de op seks en erotiek beluste kunstenaar Jan Wolkers (1925-2007). En dat terwijl regisseur Ruut Weissman op 5 november niet welkom was bij de première van Fiddler on the Roof. Hem werd verweten zich in een ver verleden seksueel te hebben misdragen. Jan Wolkers en Me Too: Nederland meet met twee maten.

Jan Wolkers en Me Too : kasteel Oud Poelgeest, inspiratiebron voor ”het Trillenbeest” van Jan Wolkers

Je zult maar een Bekende Nederlander zijn in deze tijd. Voor je het weet word je het slachtoffer van de heksenjacht ontketend door #Me-Too. Zo legde de Nederlandse regisseur Job Gosschalk zijn werk neer wegens beschuldigingen over seksuele onaanvaardbaar gedrag.

Van katholieke kerk naar Jan Wolkers en Me Too

Eerst betrof het de katholieke kerk, zoals aangetoond in mijn boekje ‘’seksueel misbruik: oorzaak en gevolgen” (Lelystad, IVIO, 2014). Zonder aantoonbaar bewijs werd de kerk veroordeeld.
Anders dan bij een normale rechtsprocedure ontbreekt de eis om juridisch bewijsmateriaal te overleggen. De zaak hoeft slechts aannemelijk gemaakt te worden. Dat beschuldigden hiervan slachtoffer kunnen worden, blijkt uit de zaak ”pastoor Schafraad”. In 2003 nomineerde de KRO hem  tot ”Held van het jaar”. Dat was omdat hij volle kerken trok.
In mei 2011 werd hij beschuldigd van seksueel misbruik. Zonder hoor en wederhoor toe te passen zette bisschop Wiertz in januari 2012 pastoor Schafraad op non actief. In augustus 2012 bekende een van de slachtoffers de ;pastoor ten onrechte te hebben beschuldigd ” om zo een schadevergoeding op te kunnen eisen
Nu zijn het Bekende Nederlanders die zonder bewijs ‘’daders’’ aanwijzen. Of zelf slachtoffer worden.  Intussen is de Me-Too-orgie wereldwijd. Ook in Amerika heerst een heuse heksenjacht op foute mannen. Daarbij vallen bekende namen met als beroemdste Kevin Spacey. Hij zou zich hebben opgedrongen hebben aan jonge mannen en jongens.

Marianne Visser van Klaarwater, Seksueel misbruik in de kerk

Jan Wolkers en Me Too: expositie over Jan Wolkers trok ca 3500 bezoekers

En dat terwijl de expositie over Jan Wolkers maar liefst 3500 bezoekers trok! Jan Wolkers en  Me Too. Tijden zijn blijkbaar veranderd.
Met niets onthullende boeken ontketende Jan Wolkers mede de seksuele revolutie. Met talrijke schuttingwoorden beschreef hij de geslachtsdaad. Inmiddels leven we in de tijd van staren op de smartphone en steeds meer burka’s. Maar er is nog een verschil. Jan Wolkers nooit iemand tegen haar WIL en met gebruik van macht, seksueel gemanipuleerd en dus misbruikt. Zijn seksualiteit was een feest!
Als trendzetter deed Jan Wolkeres er alles aan om meisjes in zijn bed te krijgen. Zoals in 1963 ook de 17-jarge scholiere Karina Gnirrep. Jan Wolkers was toen zelf 38 jaar. Zij vroeg hem om een interview. Hij vroeg haar om dan eerst maar haar broek uit te trekken (Gerry van der List, Elsevier nr 45, 11 november 2017). Ze trok al snel bij hem in. In 1981 trouwden ze met elkaar.
Jan werd geboren in de Deutzstraat van Oegstgeest.Aan de ene kant van de straat bevond zich de gereformeerde kerk. Aan de andere kan lag een inrichting voor geestgestoorden. Geboren tussen gereformeerden en gekken in een streng gereformeerd gezin protesteerde Jan tegen de gevestigde orde. Inmiddels liggen de protestjaren ver achter ons. Dat verklaart volgens  mij ook het verschil tussen Jan Wolkers en Me Too.

Het bos rondom kasteel Oud Poelgeest

Jan Wolkers en Me Too: het leven is vergankelijk, trends ook

Jan Wolkers had ook een andere kant. Met diepgang beschreef hij de natuur, het leven en vooral de dood. Met zijn woorden bestreed hij de vergankelijkheid. Zoals hij zei: ‘’Alles krijgt zin in de dood. Alles gaat voorbij. Als er geen dood was, dan was er ook geen geboorte.”
Op 26 oktober onthulde de weduwe Karina Wolters pal tegenover zijn geboortehuis een muurgedicht. Het is het door Jan geschreven ”de herinnering”.
«Het is zo lang geleden/ Dat het vergeten had moeten zijn,/ Het is zo vers/ Als een voetstap in het gras,/ Als rook die wegtrekt uit een open raam,/ Dauw die druppelt langs gewas/ Door aarde en stof,/ Een gedachte die er niet meer was.»
Jan Wolkers en Me Too. Tijden veranderen niet alleen, maar gaan ook voorbij.

Kasteel Oud Poelgeest, de schouw van de Drakenkamer, inspiratiebron voor het ”Trillenbeest”

De fijnzinnige kant van Jan Wolkers

Tijdens de expositie in kasteel Poelgeest ontdekte ik de fijnzinnige kant van Jan Wolkers dankzij zijn schilderijen. Zoals zijn doeken over sneeuw met als eerste ‘’Buffalo wind over Manhattan’’. Hij maakte dit tijdens een plotseling sneeuwbui in de winter van 1987.
‘’Onmiddellijk dacht ik: die dwarrelende sneeuw tussen de spiegelende wolkenkrabbers moet ik schilderen.’’ Eenmaal thuis op Texel schilderde hij een doek van zes aan elkaar bevestigde panelen van dotjes, streepjes en vogels in verschillende tinten wit.”

Jan Wolkers in de documentaire ”Jan Wolkers spreekt”

Tips van cultuurblogger Marianne Visser van Klaarwater

• Bos rond kasteel Oud Poelgeest; dit was het terrein van de jeugddromen van Jan Wolkers. ‘’In de herfst leek het bladerdak wel een sprankelende branding van een fijnzinnig raadselachtig cadmium geel. ‘’ (noot cultuurblogger: In cadmium geel lopen de kleuren via geel, oranje en rood naar kastanjebruin.)
• Kasteel Oud Poelgeest. Hier vond Jan Wolkers inspiratie voor zijn eerste boek ‘’het Trillenbeest’’. Dit beschrijft de diefstal van twee marmeren sfinxen op de schouw van de Drakenzaal.
• Onno Blom schreef boeken over Jan Wolkers.</li)
• Jan Wolkers schreef over Oegstgeest in zijn biografie ‘’terug naar Oegstgeest’’
• Jan Wolkers spreekt; een documentaire van Wim van der Aar op basis van een nieuwe vondst van audio- en filmspoelen in Jan Wolkers’ archief op Texel. Het geeft een indringend beeld van Jan Wolkers als schrijver, beeldhouwer en schilder.

Wist je dat?

Wist je dat professor Boerhaave (1668-1738)  in 1640 Kasteel Oud Poelgeest  kocht om erin te gaan wonen? Het kasteel telt negen vergaderzalen, een wijnproeflokaal en een Kasteelbar met zonovergoten terras aan de vijver. In 2018 bruist het van de activiteiten wegens de 350e verjaardag van deze arts, botanicus. anatoom, scheikundige en onderzoeker. 

Kijk voor meer informatie over cultuur in Oegstgeest op de website van de Vereniging Oud Oegstgeest.