Kloosterstad Haarlem herleeft: locaties van stilte, aandacht en schoonheid

Kloosterstad Haarlem herleeft in het project ‘stadsklooster Haarlem’. Dat zijn locaties voor stilte, schoonheid, aandacht om tot jezelf te komen. In aanwezigheid van burgemeester Jos Wienen vond op 28 oktober de aftrap plaats in de 700 jaar oude sint Janskerk (1318).

Burgemeester Jos Wienen sprak boeiend over kloosterstad Haarlem tijdens de presentatie van Stadsklooster Haarlem op 28 oktober 2018 in de Janskerk van Haarlem

Burgemeester Jos Wienen sprak boeiend over kloosterstad Haarlem tijdens de presentatie van Stadsklooster Haarlem op 28 oktober 2018 in de Janskerk van Haarlem

Kloosterstad Haarlem telde in de Middeleeuwen maar liefst twintig kloosters. Totdat de Reformatie in 1581 de katholieke geestelijken uit de stad verdreef. Anno 2018 vind je in Haarlem geen monniken meer, maar wel monnikenwerk.

Kloosterstad Haarlem anno 1450

Drie jongeren brachten minutieus de stad Haarlem in kaart. Marius Bruijn verrichtte het onderzoek aan de hand van metseltekens. Tessel Dekker en Frank Petiet tekenden kloosters en huizen in.
Als datum voor dit monnikenwerk kozen ze voor 1450. ‘’Destijds was Haarlem op zijn grootst. De stad bezat veel groen, open ruimtes en maar liefst twintig kloosters. De Grote Bavo stond nog in de steigers’ vertelde Marius tijdens het lanceren van haarlemkloosterstad.nl

Kloosterstad Haarlem telde tot 1581 twintig kloosters

Kloosterstad Haarlem telde tot 1581 twintig kloosters

Kloosterstad Haarlem: een impressie

Qua vorm veranderde Haarlem nauwelijks sinds 1450. Dat blijkt tijdens een stadswandeling onder leiding van gildegids Hans van Roode. Voorafgaand aan de opening van stadskloosterhaarlem.nl vormt zijn wandeling een aaneenschakeling van kloosters.
Boeiend vertelt Hans over toen. Hij neemt ons mee naar het oudste en door de Karmelieten gestichte klooster (1249) in de Warmoesstraat. Naar het Begijnhof (1262) en tal van andere kloosters.

Kloosterstad Haarlem, opening stadskloosterhaarlem.nl, Toespraak zr. Esther van de Vaate, karmelietes, sprak: ''goed dat we elkaar gevonden hebben en de handen in elkaar slaan'.

Kloosterstad Haarlem, opening stadskloosterhaarlem.nl, Toespraak zr. Esther van de Vaate, karmelietes: ”goed dat we elkaar gevonden hebben en de handen in elkaar slaan’. Op de achtergrond stadsdominee Tom de Haan

Kloosterstad Haarlem: Dominicanenklooster

Floris V, graaf van Holland, stichtte in 1287 het klooster van de Dominicanen. Dit bevond zich pal naast zijn jachtslot, zijn bestuurlijk centrum. ‘’Destijds bevonden kloosters en bestuurscentra zich naast elkaar. Dat was praktisch, want de monniken konden lezen en schrijven,’’ vertelt Hans van Roode.
Na het verbannen van de katholieken (1581) veranderde het klooster in een gastenverblijf voor hoogwaardigheidsbekleders. Ook de Oranjes overnachtten hier. Sindsdien heet dit ‘’het Prinsenhof’’.
Door Jan van Scorel en andere Hollandse meesters geschilderde doeken uit het klooster sierden de kamers van het gastenverblijf. ‘Dat maakte deze locatie tot de voorloper van het Frans Hals Museum’, vertelt Hans.

Kloosterstad Haarlem, Prinsenhof v/h klooster van de Dominicanen

Kloosterstad Haarlem, Prinsenhof v/h klooster van de Dominicanen (1287)

Kloosterstad Haarlem: burgemeester Jos Wienen

Burgemeester Jos Wienen, theoloog en historicus, schetste in korte lijnen de ontwikkeling van kloosterstad Haarlem. Na deze korte uiteenzetting nam burgemeester Jos Wienen ons mee door de historie van kloosters.
‘’Het begon met kluizenaars in de woestijn. Daar leefden ze in afzondering, stilte en matigheid. Weg van de Boze buitenwereld. Al snel kregen ze navolgers. Er kwamen kloosterordes.’’
Je terugtrekken om je te bezinnen. Dat deden de monniken en daaraan bestaat volgens de burgemeester juist in deze tijd grote behoefte. ‘’Dat spreekt me ook zo aan in het project kloosterstad Haarlem’’, besloot Wienen.

Kloosterstad Haarlem: bezinnen

‘’Waar mensen nadenken over de zin van het leven en behoefte aan zorg zien, ontstaat daar waar beiden elkaar raken een waardevolle stad. Zoals we dat zien in de praktische hulp van Stem in de Stad en Antonius Gemeenschap. Vanuit inspiratie hulp bieden aan anderen.
Mensen in deze jachtige maatschappij beseffen, dat er meer momenten van rust moeten zijn. Waar ze op adem kunnen komen.

Kloosterstad Haarlem stond centraal tijdens presentatie stadsklooster Haarlem in de Janskerk op 28 oktober 2018

Kloosterstad Haarlem stond centraal tijdens presentatie stadsklooster Haarlem in de Janskerk op 28 oktober 2018

Kloosterstad Haarlem: aandacht

‘Er is ondanks onze welvaart nog steeds behoefte aan hulp. We moeten onze medemens niet aan zijn lot overlaten. We moeten elkaar zien elkaar begrijpen. Zoals dat ook in de Middeleeuwen was’’, sprak Jos Wienen.
Kloosterstad Haarlem herleeft in Stadsklooster Haarlem

Kloosterstad Haarlem herleeft in Stadsklooster Haarlem

Kloosterstad Haarlem beleven: stilte, aandacht, schoonheid

● Groenmarktkerk: pas in de 19e eeuw mochten katholieken weer openlijk hun geloof belijden. In 1844 stichtten Franciscanen de kerk van de H.Antonius van Padua. Ook wel Groenmarktkerk genoemd en steeds beheerd door paters. In opdracht van de bisschop van Haarlem vervult ze sinds 1984 de city-functie.
Het is de enige katholieke kerk in de binnenstad waar je door de weeks stilte vindt en een kaarsje op kan steken. Ruim 5000 mensen bezoeken jaarlijks het stiltecentrum.Diaconaal is zijn een magneet voor maatschappelijk en psychisch zwakkeren, vluchtelingen, daklozen en verslaafden.
Daarmee voldoet de Groenmarktkerk aan de oproep van paus Franciscus om als kerk de maatschappij in te trekken. In september 2016 organiseerde ik met de Groenmarktkerk een iconenexpositie van Geert Husstege. In 2022 moest juist deze kerk haar poorten  sluiten.
Janskerk; deze kerk werd in 1318 gesticht door de Orde der Johannieten.
sint Josephkerk (1843), van 1853-1898 was deze kerk de kathedraal van Bisdom Haarlem. In 2018 bestaat ze 175 jaar. De kerk is een verborgen juweel in het centrum van Haarlem. Vooral de gebrandschilderde ramen en het altaar zijn adembenemend mooi. Jaarlijks vindt vanuit de sint Josepherk een processie plaats ter ere van Maria van Haarlem.
● Gilde Haarlem verzorgt boeiende wandelingen door Haarlem over verschillende thema’s. Van kerk tot kroeg en met van alles daartussen. Prijs; 4 euro per persoon
● De kunstlijn Haarlem 2022 droeg als thema ”stilte in de monumentenstad’. 

Wist je dat?

Wist je dat de Groenmarktkerk zich bevindt tussen Stem in Stad, Wereldhuis, Vincentiusvereniging, Wijkcentrum Binnensteeds en VPS(eksueel)G(eweld) (advies bij o.a. Seksueel Geweld). Stuk voor stuk zetten deze organisaties zich in voor vrede en bieden een luisterend en opvang aan sociaal zwakkeren. Stadsgids Hans van Roode noemt het ‘de sociale boulevard van Haarlem.’

Kijk voor meer informatie op de website van stadsklooster Haarlem.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *