Vier hoorns plus 1 kocht het Residentie Orkest onlangs voor een bedrag van € 35.238,58.  Vier solisten probeerden ze uit op 23 november in het uitverkochte Zuiderstrandtheater te Scheveningen. Peter en ik genoten van het Concertstuk voor vier hoorns plus orkest van Robert Schumann en van andere meesterwerken.

Het Residentie Orkest schafte vijf hoorns met ventiel aan. Vier daarvan speelden op 23 november. ”Waarom slechts vier?” vroeg ik aan Han Moraal.“Schumann kon ook niet weten dat het  Residentie Orkest vijf nieuwe hoorns zou aanschaffen,” grapte de voorzitter van de Vereniging Vrienden van het Residentie Orkest 

Vier hoorns om uit te proberen

’Jullie mogen de vier hoorns uitproberen. Wat wil dat zeggen?” vroeg ik aan hoornsolist Ron Schaaper. ‘’Dit betekent dat de vier hoorns plus 1 nog niet afgewerkt zijn’’, antwoordde Ron.
‘’Hoezo niet afgewerkt?’’ wilde ik weten. ‘’Hij is nog niet gelakt en mist nog sommige extra aanpassingen zoals extra waterklepjes. Na onze keuze volgen de puntjes op de i.
De vijf hoorns gaan weer terug naar de fabriek om gelakt te worden en om die waterklepjes en andere extra aanpassingen te maken. Wij moeten het instrument leren kennen.”

Vier hoorns plus 1: rozengeur en maneschijn

Ron: ”In het begin is het net als in een relatie: rozengeur en maneschijn. Naarmate je het instrument beter leert kennen kom je ook wel steeds meer achter die kleine gebreken.
Daar moet je mee leren omgaan. Instrumenten zijn nooit perfect. Dat geeft ook weer zijn charme en vormt zijn karakter. Net als in een relatie! Je bent het niet altijd eens, maar je moet er wel samen uitkomen.’’

Schumann en zijn Concertstuk voor vier hoorns

Regelmatig neemt Ron Schaaper werken van grote meesters onder handen. Op 23 november speelde de vier hoornisten uit het Residentie Orkest het Concertstuk voor vier hoorns en orkest in F op. 86 (1849) van Robert Schumann.
Anders dan zijn tijdgenoten toonde Schumann zich lyrisch over de ventielhoorn. Deze verscheen rond 1815. Voorheen bestond er slechts de voor de jacht gebruikte natuurhoorn met zijn vele kleurschakeringen .
Dit rijke palet ontbrak bij de ventielhoorn. Brahms noemde haar spottend een ‘’koperen altviool’’. Smaken verschillen. Schumann schreef juist vooral voor dit instrument. Volgens hem klonk deze net zo briljant als een viool.

Vier hoorns: solisten goed op elkaar ingespeeld

Van bas tot ongekende hoogtes speelden de hoornisten feilloos op hun nieuwe ventielhoorns. Het begin van Schumanns compositie is  gedurfd, virtuoos en met veel sprankelende loopjes.
In mooi contrast daarmee staat het romantische lyrische middendeel. Ik luisterde naar een tweestemmig duet en een sonoor vierstemmig koraal. De solisten smeedden hun verbluffend goed gespeelde partij tot een homogeen muziekspel van  ventielhoorns.

Mozart: Eine kleine Nachtmusik

Voorafgaande aan het concert met de vier hoorns genoten Peter en ik  van Mozarts ‘’Eine kleine Nachtmusik’’. Gespeeld door de strijkers van het Residentie Orkest ontroerde mij het langzaam gespeelde delicate spel. De muziek lijkt gemakkelijk maar is ongelooflijk ingenieus. Zoals we dat van Mozart gewend zijn.
Voor Mozart was deze compositie een snel tussendoortje. Een kleine opdracht of wellicht het verzoek van een vriend of goede bekende. Toch groeide dit niemendalletje uit tot een van zijn allerbekendste werken.

Vijfde symfonie van Beethoven

De avond sloot af met het vuurwerk van de Vijfde symfonie van Beethoven. Destijds worstelde Beethoven met het erkend raken van zijn vooruitstrevende ideeën over muziek. Zijn Derde symfonie noemden ze bombastisch en avant-gardistisch maar ook fascinerend.
Bijna doof zocht Beethoven destijds ook wanhopig naar de ware liefde. Al zijn opgekropte emoties lijken zich een uitweg te zoeken met de compositie van zijn Vijfde symfonie.

Noodlotsmotief

Na een ontembaar intro volgde een perfecte sonatevorm met daarin het krachtige noodlotsmotief. Ik hoorde als het ware Beethovens wereld ineen storten. De daarna volgende onheilspellende maar uitstekende gespeelde klanken beloofden weinig goeds.
En dan de finale! Daarin hoorde ik de triomf in maar liefst 29 maten lange C-majeur-akkoorden. Alsof de componist zichzelf overwint. Kortom: een briljante uitvoering van dit werk zo barstensvol met emoties. Het vormde het grandioze slotakkoord van deze verwennerij voor liefhebbers van klassieke muziek.

Residentie Orkest en het Zuiderstrandtheater

Het Residentie Orkest treedt regelmatig op in het Zuiderstrand theater. Het valt buiten het kader van dit artikel om alle concerten te vermelden, daarom noem ik er enkele:
● 23 november: Meesterwerken met Richard Egarr n.a.v. de hoornactie. Solisten waren: René Pagen, Ron Schaaper, Elizabeth Chell, Mariëlle van Pruijssen. Het orkest stond onder leiding van Richard Egarr.
● 14-16 december: Bachs Weihnachtsoratorium; vier bevlogen solisten en Bachspecialist Philipp von Steinaecker.
● 5 januari; Nieuwjaarsconcert, Wenen komt naar den Haag met o.a. walsen van Strauss en Czardas van Léhar.
● Mozart is de lievelingscomponist van mijn huidige man Peter Lasschuit en van mijn in 2008 overleden echtgenoot Roel Visser. Mgr Colloredo was destijds niet zo blij met de componist. Hij vond dat de componist Mozart te veel op reis was.

Wist je dat?

Wist je dat het bedrag voor vier hoorns vooral tot stand kwam dankzij de vrienden van het Residentie Orkest?  Ze schonken loyaal en royaal bedragen van vijf tot duizend Euro in een totale gave van circa elfduizend Euro.
Ongeveer 2000 euro kwam van nieuwe leden en plusminus 4000 van niet leden. De stichting Residentie Orkest verdubbelde het totaal bedrag van 17619,29 tot 35.238,58. Een zakelijke partner vulde dit aan tot het streefbedrag van 55.000 euro. De vijfde hoornist, Mirjam Steinmann, kreeg ook een nieuwe hoorn. De actie is nu gestopt

Wil je het Residentie Orkest volgen neem dan een gratis abonnement op hun nieuwsbrief.