Metamorfose van Berlijn: 30 jaar na de val van de muur, over toen en nu

Metamorfose van Berlijn, in november 1989 viel de muur

Metamorfose van Berlijn, in november 1989 viel de muur

Vakantie. Bij dat woord denk ik aan de vele reizen die mijn man Roel en ik samen maakten. Van Chili en Canada tot Nieuw Zeeland trokken we met onze rugzakken over de wereld. Met onze eigen auto reden we in 1987 vanuit Weesp naar Berlijn en vervolgens via Polen naar Kiev, Moskou en Leningrad. In november 2019 herdenkt Berlijn 30 jaar val van de muur.

Metamorfose van Berlijn. In 1984 was ik benieuwd naar de ontwikkelingen in het Oostblok. Ik zong mee met het Russische koor Otchizna en reisde met Roel via Berlijn naar Rusland.

Metamorfose van Berlijn. In 1984 was ik benieuwd naar de ontwikkelingen in het Oostblok. Ik zong mee met het Russische koor Otchizna en reisde met Roel via Berlijn naar Rusland.

Op weg naar Rusland reden we van West- naar Oost Berlijn door een niemandsland. Langs de bijna verlaten weg reden we langs prikkeldraad, uitkijktorens en greppels. Achterin lagen pakken maandverband met daarin Ostmarken.

Koers van de Ostmark

Mijn moeder had de Ostmarken ingenaaid. Waarom? De koers van de valuta lag voor toeristen extreem hoog. Destijds waren ze wel te koop bij de Nederlandse Bank op het Rembrandtplein in Amsterdam. Daar betaalde je de normale prijs. Alleen moest je dan wel smokkelen en dat deden we.
Roel was nergens bang voor en mijn moeder ook niet. In de Tweede Wereldooloog zat ze in het verzet. Nu deed ze mee aan het complot. Eenmaal bij de douane van Oost-Duitsland kreeg ik het zelf benauwd. Roel bleef de rust zelve. Het lukte.

Russische staat

Wellicht hielp de brief van de Russische staat ons. Deze bevatte de toestemming voor onze autoreis van Zuid naar Noord. En dat terwijl het land buiten groepsreizen voor westerse toeristen nog veelal gesloten was.
Waarom ik die eer genoot? Ik zong mee met en begeleidde op de piano het uitsluitend uit Russische vrouwen bestaande koor Otchizna (Vaderland). Op zoek naar een pianiste had ik me aangemeld en mocht sindsdien meedoen. Ook beheerste ik enigszins het Russisch.
Oost-Europa beleefde de Perestrojka van Gorbatsjov. Zijn glasnost moest zorgen voor meer openheid. Ook streefde hij naar meer vriendschap naar andere Europese landen. Een belangrijke bijdrage daarin leverden koren als Otchizna.

Metamrfose van Berlijn, Museum Insel

Metamorfose van Berlijn, Museum Insel

Metamorfose van Berlijn: toen

Eenmaal in Berlijn viel ons vooral de haast op. Iedereen reed als een gek door de ommuurde stad. Op menige tram stond de naam Gorbatsjov. Het betrof niet zijn heldendom van verlosser van Berlijn maar een merk van wodka.
Pas twee jaar later zou de muur vallen en volgde de metamorfose van Berlijn. Deze kwam vooral tot stand dankzij kunstenaars. Overal vandaan trokken ze naar de stad. De waanzin van haast, haast, haast maakte plaats voor rust.

Berlin Charlotteburg: Hotel am Steinplatz

Berlin Charlotteburg: Hotel am Steinplatz

Metamorfose van Berlijn: nu

In het kielzog van kunstenaars volgden galeriehouders. Ze waren niet de enige. Ook koks kwamen naar Berlijn en openden daar hun eigen restaurant. Berlijn werd weer een wereld van glamour vol filmsterren en andere artiesten. Zoals ze dat ook was rond 1900.
Ook David Chipperfield kwam naar de stad. Hij renoveerde het tussen 1843 en 1855 gebouwde Neues Museum. Zo droeg hij mee aan de metamorfose van Berlijn. Met zijn ontwerp won hij in 2011 de European Union Price for Contemporary Architecture.
De kracht van zijn ontwerp ligt in de gevoeligheid waarmee hij omgaat in de gelaagdheid van het enorme complex.

taart in de kantine van David Chipperfield

taart in de kantine van David Chipperfield

De Metamorfose van Berlijn: tips

● Rond 1900 was Berlin-Charlotteburg het Hollywood van nu. Filmsterren en andere artiesten ontmoetten elkaar in het hotel Am Steinplatz. Daar herinren foto’s van toen aan Zarah Leander, Marylin Monroe en andere sterren.
● Kulturbrauerei: Vanaf 1887 werd hier het bier Schultheiss gebrouwen, maar nu is het een groot cultureel centrum. Het enorme gebouw bestaat uit 20 verschillende gebouwen en zes hofjes. Hier bevinden zich discotheken, een bioscoop, er zijn vaak concerten, soms kleine festivals, en er is ook ruimte voor theater. Ondanks het enorme complex is het er sfeervol. Ontmoetingsplaats voor kunstenaars die Berlijn trendy maakten.
● Monkeybar. Gezellig is het vooral in de Monkeybar van het 25 uur per dag geopende hotel Bikinibar. Dit hotel, restaurant en bar bevindt zich aan de rand van de Tiergarten van Berlijn. Voor grote glasramen liggen kussens op houten blokken. Beneden je zie je de apen van de dierentuin.
.● Bedrijsfkantine David Chipperfield. Joachimstraße 11,10119 Berlin. Hier ontmoeten kunstenaars en artiesten van nu elkaar. De kantine staat open voor iedereen. Ze maken zelf pasta, taart en verrukkelijke salades. Tot de stamgasten behoren zowel mensen uit Amerika, als uit andere delen van de wereld
● Museuminsel. In het Pergamommuseum vind je Aziatische en islamitische kunst. Adembenemend mooi is de poort van Babylonie (3000 jaar voor Christus). Lange blauwe muren met daarop afgebeeld leeuwen van het mystieke Uruk voeren naar de poort. Voor even waan je je Nebukadnezar (605-562), een van de belangrijkste koningen van het Babylonische rijk aan de oevers van de Tigris.
Het Bode-Museum toont Byzantijnse kunst, munten en schilderijen. Het Neues Museum: herbergt het Egyptische museum en een collectie papyrus. Prachtig is de zaal voor de buste van koningin Nifretete (1340 voor Christus).

Wist je dat?

Wist je dat de trein dagelijks meerdere keren per dag vanuit Amsterdam naar Berlijn rijdt? De reis duurt zes uur.

Kijk voor meer info op de website van Visit Berlin

Regelmatig geef ik tips voor een dagje uit of een paar daagjes weg. Voor de Stichting Promotie Recreatie En Toerisme (PRET) blog ik regelmatig over hun Hollandia Netwerk Bijeenkomsten. Deze belichten de toeristische en recreatieve mogelijkheden van een bepaalde locatie. Op 18 mei 2022 vierden ze in Leiden de 75e Hollandia Netwerk Bijeenkomst.

11 gedachten over “Metamorfose van Berlijn: 30 jaar na de val van de muur, over toen en nu

    1. Marianne Visser van Klaarwater Bericht auteur

      Dank je wel Wouter. Eigenlijk hadden we de expositie Bon Voyage willen bezoeken, want daarvoor had kasteel De Haar me uitgenodigd. Maar met dat snikhete weer hadden we er geen zin in. Toen zag ik dat in 1989 de Berlijnse muur viel. Dus dertig jaar gelden. Daarmee was het idee voor dit artikel geboren.

  1. Riny Reiken

    Lieve Marianne, Wat een mooi verslag heb jij weer gemaakt, ik zie je nog zo vaak in gedachten samen plannen maken met Roel over reizen en ook over eten en drinken. Echte levensgenieters met veel gezamenlijke interesses, wat is het heerlijk om te mogen delen. Ook in het leven van nu zet jij je krachten om in delen, nu met Peter en dat is zo een prachtige eigenschap, het maakt velen rijker. Zeker mij maak je altijd weer blij, je bent een fantastisch mens en ik ben blij dat ik je ken… dit wilde ik nu eens delen met jou, dankjewel voor wie jij bent, liefs Riny Reiken.

    1. Marianne Visser van Klaarwater Bericht auteur

      Dag lieve Riny,
      Dat blij maken is wederzijds. En dat fantastisch mens vinden ook.
      Wat mooi, dat je je Roel nog zo goed herinnert. Hij was zo’n mooi mens. Net zoals Peter. Ik houd van beide mannen, zoals dat ook blijkt uit mijn manuscript over vallen en opstaan. Daarin speel jij ook een mooie rol. Ik hoop, dat de publicatie er komt. Zo niet, dan zie ik het als een verrijking van de liefde tussen Peter en mij en ja, ook als een stuk verwerking al zal het verdriet om Roel nooit helemaal slijten. Ik moet ermee leren leven en koester de dierbare herinneringen, zoals ook in dit artikel over Berlijn.

  2. Bobby Beck

    Mooi en spannend verhaal over jullie reis naar Rusland en Berlijn
    Berlin Mark Twain called it “the Chicago of Europe,

    Groetjes Bobby

    1. Marianne Visser van Klaarwater Bericht auteur

      Dank je wel Bobby,
      Daarin had hij helemaal gelijk. Vooral in de jaren ’80 was het een land vol corruptie. Op weg naar Kiev, Moskou. Suzdal, Leningrad zagen we langs de kant van de weg allemaal posten. We dachten dat het een soort wegenwacht was. Maar het waren wachters die precies in gaten hielden wie er passeerde. We moesten steeds stoppen en hen onze marsroute laten zien, waarvan ze zelf ook een kopie hadden.
      Passeerde je een stad dan moest je op de snelweg vaart minderen tot 70km. Toen we iets harder reden, hield de politie ons aan. Of we maar even honderd gulden wilden betalen. ik riep, dat we gaan kapitalisten maar communisten waren. We moesten even in hun auto komen zitten. Destijds verkocht ik voor het goede doel fijnschrijvers voor een paar gulden per stuk. Ik liet ze aan de agenten zien en zei; ”die mogen jullie van mij hebben”. Ze namen ze aan en we hoefden verder niets meer te betalen.
      Vanwege mijn kennis van het Russisch werkte ik ook voor bedrijven, die in de handel met Rusland een goudmijn zagen. Bij het oversteken van de grens moesten ze steeds een pallet afstaan. En om het hoofdkantoor van de Russische handel stond een groot ijzeren hekwerk. Kortom: Mark Twain had helemaal gelijk. Het was net wild-west.

  3. Bobby Beck

    Hierbij 2 links van Eva-Maria Schnurr over Old Berlin!
    https://www.spiegel.de/international/germany/the-late-19th-century-saw-the-birth-of-modern-berlin-a-866321.html
    Amazed by Berlin, Mark Twain called it “the Chicago of Europe,” after the city considered at the time to be the most modern in the world.

    https://www.spiegel.de/international/germany/the-late-19th-century-saw-the-birth-of-modern-berlin-a-866321-2.html
    Art critic, journalist and admirer of Impressionism Karl Scheffler summed up the situation in 1910, in a sentence that has been quoted often ever since. Berlin, he wrote, was “damned always to become and never to be.”

    Veel lees plezier Bobby

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *