Ouderenemancipatie staat centraal in het boekje ‘Vrolijk Verval’’ van Hedy d’Ancona. Ouderen zijn geen verdorde treurwilgen die alleen maar geld kosten. Integendeel: dankzij hun levenservaring zijn ouderen van waardevolle betekenis voor de maatschappij.

Toegegeven, ouderdom gaat gepaard met verlies. Mensen om je heen vallen weg. Het lichaam takelt af. Er komt een einde aan je werkzame leven. In de op jongeren gerichte maatschappij verdwijn je uit beeld. Dat kan allemaal gebeuren. Maar daarom ouderen een zieligheidsstempel te geven gaat te ver. Niet de omstandigheden bepalen je leven, maar de wijze waarop jij ermee omgaat. Zo zie ik het.

Ouderenemancipatie: het gevecht tegen leeftijdsdiscriminatie 

Mijn visie over ouderenemancipatie zie ik verwoord in het boekje ‘Vrolijk Verval’ van Hedy d’Ancona. Kernachtig , relativerend en met een gezonde dosis humor schetst ze het leven van ouderen.  Nog steeds strijdbaar vecht ze op haar 83^e tegen leeftijdsdiscriminatie.
Begin jaren negentig ontmoette ik haar en Ed van Tijn in De Balie te Amsterdam.  Hij was burgemeester van Amsterdam en zij Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur. Samen hadden ze een relatie. Het was niet de  enige in haar leven. Met haar liefde voor het leven raakte ze meerdere keren stapelverliefd.

De Ware Liefde

Hedy d’Ancona schrijft In ‘Vrolijk Verval’ dat de Ware Liefde bij sommigen een leven lang duurt, maar bij anderen een beperkte houdbaarheidsdatum heeft. Dat laatste geldt ook voor haarzelf. Na een turbulent liefdesleven trouwde ze in november 2004 met kunstenaar Aat Veldhoen.
Hij overleed op 9 december 2018. Hij was haar grootste liefde. Zoals ze zelf zegt: ‘’Ik heb de beste voor het laatst bewaard.’’ Sindsdien behoort ze wel tot het in haar boek genoemde hoofdstuk ‘’ oude singles’’, maar beslist niet tot verdorde treurwilgen.

Ouderenemancipatie: er zelf iets van maken

‘’Zolang we geen beroep kunnen of willen doen op een voltooid leven, zullen we er zelf iets van moeten maken,’’ stelt Hedy ‘d Ancona in ‘’Vrolijk Verval’’. Vooral deze gedachte treft me steeds weer bij het lezen van de 24 levensschetsen.
Vierentwintig thema’s variërend van fysiek verval tot de crime passionnel in de film ‘Amour’ van regisseur Michael Haneke met Emmanuelle Riva als Anne en Jean-Louis Trintignant als Georges.  Beiden spelen een echtpaar dat al ‘romantisch lang bijeen is’, zoals d’Ancona het noemt. Wanneer het noodlot toeslaat maakt hij een einde aan het leven.

Ouderenemancipatie: de beeldvorming

Als feministe van nature en voormalig belangrijk PvdA-politica toont ze zich nu een voorvechtster van ouderenemancipatie. Voorgoed wil ze afrekenen met de overheersende beeldvorming van oud is out Of dat lukt? Niet zolang ouderen uit beeld verdwijnen.
Hedy d’Ancona schrijft in ‘Vrolijk Verval’ over de zachte uitsluiting. ‘’Je ziet geen representatieve afspiegeling van oude mensen in de openbare ruimte. Alleen als je dood gaat staat de Nederlandse Publieke Omroep voor je open.’’ 

Genegeerd

Zelf ervaarde ik dit pijnlijk in 2013. Samen met een jongere vormde ik als oudere de redactie van een magazine ter gelegenheid van de Wereld Jongeren Dagen in Rio de Janeiro. Samen gingen we dit blad in 2013 aanbieden aan paus Franciscus tijdens een openbare audiëntie in het Vaticaan.
Van tevoren nam ik contact op met de correspondente van de KRO in Rome.  Ze maakte met mij een afspraak voor een interview in Rome. Tijdens de opname brachten ze alleen de jongere vrouw in beeld. Ze wilden van haar een Bekende Nederlander maken en zelf had ik het nakijken. Zelfs mijn naam werd door de KRO niet genoemd. En de paus zelf? Die griste het blad uit de handen van de jongere en nam voor mij alle tijd.  

Ouderenemancipatie en zelfbeschikkingsrecht

Hedy d’Ancona eindigt haar prachtige boekje met een pleidooi voor zelfbeschikkingsrecht. ‘’Dat in beschaafde landen, zoals het onze, de keuze van ouderen om op een liefdevolle en zachtaardige manier afscheid te nemen van het bestaan nog steeds onder het Wetboek van Strafrecht valt, is onbegrijpelijk’, stelt ze op pagina 107.
Op deze bijna laatste  bladzijde van ‘Vrolijk Verval’ noemt ze de dramatische doodsstrijd van Anne en Georges het prachtigste pleidooi voor het recht om zelf een einde te maken aan het  leven.  Het boekje eindigt met een lijst van illustratoren. Onder wie Rembrandt Harmenszoon van Rijn, politiek tekenaar Len Munnik (1945), Fiep Westendorp (1916-2004) en Aat Veldhoen (1934-2018).  

Hedy d’Ancona in ‘Vrolijk Verval’: ‘’oud zijn valt niet samen met niets doen’’

Mijn man Peter wordt binnenkort 86 maar is nog steeds actief. Hij gaat vaak online, volgt het nieuws en is overal in geïnteresseerd.  Dat houdt hem geestelijk jong. In haar boek wijst d’Ancona op de kans om deze levensfase als een boeiende te ondergaan ondanks het fysiek verval. Hoe? Dat vind je onder andere terug in de titels van haar hoofdstukken, zoals: 
● Blijf bewegen;
● Feministe tot in de kist;
● Neem het niet;
● Was vroeger alles beter?
● Wat heet oud?
● ‘Vrolijk Verval’ is een uitgave van Nijgh & van Ditmar Amsterdam.
NUR 320, ISBN: 978 90 388 1063 8.
110 pagina’s, gebonden, €12,50
●In juli 2017 hield Hedy d’Ancona de openingstoespraak van ‘Ode aan een echte Amsterdammer’ ter ere van burgemeester Eberhard van der Laan (1955-2017).  De bijeenkomst vond plaats in het Scheepvaartmuseum van Amsterdam.
● In  juli 2020 verscheen mijn autobiografie ‘’De DoorzetSTER: een ode aan de liefde’’, een boek over liefde op latere leeftijd.  

Wist je dat?

Wist je dat Hedy d’Ancona geen lid wil worden van 50PLUS? In ‘Vrolijk Verval’ stelt ze: ‘Partijen die slechts de belangen van één doelgroep behartigen, behoren niet thuis in ons parlement.’

Kijk voor meer info en bijzondere boeken op de website van Nijgh & Van Ditmar Amsterdam.