Geestelijk mishandeld vormt de rode draad in de roman ‘’Duet’’, recensie

geestelijk mishandeld = rode draad in ''Duet'' van auteur Ilse Josepha Lazaroms, foto: Karoly Effenberger
geestelijk mishandeld = rode draad in ”Duet” van auteur Ilse Josepha Lazaroms, foto: Karoly Effenberger

Geestelijk mishandeld. Dat werd de auteur en wetenschapper Ilse Josepha Lazaroms. In september 2021 verscheen daarover haar roman ‘’Duet’’ Ik las het in een adem uit en raakte diep ontroerd. Haar verhaal is niet alleen hartverscheurend maar ook herkenbaar.

geestelijk mishandeld = rode draad in ''Duet'' van auteur Ilse Josepha Lazaroms

Bij de woorden ‘’geestelijk mishandeld’’ denk ik aan de vrouwen die aan mij hun verhaal vertelden. Steeds waren dit sterke vrouwen die zich lieten manipuleren door hun zwakkere partner. Dit overkwam mijzelf ook kort na het verlies van Roel.

Geestelijk mishandeld en de liefde

Uit angst voor mijn eigen eenzaamheid klampte ik me vast aan een foute man. Ik dacht dat hij van mij hield en liet me meeslepen in zijn diepte. Ik verloor mezelf. Zoals dat ook gebeurde bij Ilse Josepha Lazaroms. In Duet schrijft ze over haar liefde voor A.
Ze laat zich raken door zijn vrijheidsgeest. Hij maakt iets in haar los waardoor ze zich helemaal aan hem overgeeft. Als kosmopoliet woonde ze overal ter wereld. Van Boedapest tot Jeruzalem. Zijn liefde geeft hij haar een gevoel van thuiskomen. Maar houdt hij echt wel van haar?

Geestelijk mishandeld: de zwakke plek

Zelf is hij een armoedzaaier die als violist nauwelijks geld verdient. Zij promoveerde in de Joodse studies aan het Europees Universitair Instituut in Florence. Voor haar proefschrift over de Joods-Oostenrijkse schrijver en journalist Joseph Roth won ze een internationale prijs.
Ilse is duidelijk de meerdere van A. Hij wreekt door steeds op haar zwakke plek te wijzen. Dat is de somberte die als een rode draad door haar leven loopt. Hij is de ‘’gevierde’’ altijd vrolijke artiest. Zij is de altijd melancholische doctor. Dat maakt het vrolijk willen zijn tot een dwangbuis.

Hudson New York City

Geestelijk mishandeld:  het gevangen raken   

Al lezende in ‘’Duet’’ voel je de beklemming. Korte zinnen die soms bestaan uit een enkel of een paar woorden. Enkele zinnen die als proza haar gevoel weergeven. Door de cadans lijk je zelf mee te dobberen in de woonboot van Ilse en A.
Hardnekkig solisme, zoals ze dat noemt,  liep altijd als een rode draad door haar familie. Nu stort ze zich dapper in een avontuurlijk bestaan met A. ‘’Maar moed en roekeloosheid liggen vlak bij elkaar,’’ schrijft ze op pagina 47.
Haar metaforen versterken het gevoel van steeds meer gevangen raken. Hun woonschip Duet die ze net een cocon of kist noemt met als enige ruimte de kajuit. De jachthaven waar ingepakte boten als onheilspellende schimmen op het water deinen. De wolkenkrabbers van New York die God naar de troon moeten steken.  De Amerikaanse verplichtende mentaliteit om je steeds goed te voelen.

Complottheorieën

A snuift niet alleen wiet maar verliest zich ook in complottheorieën. In de skyline van New York ziet hij driehoeken. Volgens hem duiden ze op een geheim genootschap dat de macht wil overnemen. Volgens hem vermengen ze kraanwater met fluoride of gif. Hij zoekt altijd overal wat achter en behoort tot de aanhangers van Trump. Zij noemt hem ‘’een macabere vrouwen- en immigrantenhater.’’
’Chemische sporen die als lugubere kruisbeelden die blauwe hemel doorklieven, zoals hij me telkens weer duidelijk maakt,’’ schrijft Ilse Josepha Lazaroms op pagina 109 van Duet. Als aanstaande moeder van 35 jaar neemt de spanning in en om haar toe.

Zelf bevrijdde ik me van het geestelijk mishandeld zijn door de confrontatie met mijn angst voor het alleen zijn aan te gaan. Ik reisde zonder enig reisgezelschap naar Istanbul. Een stad met een vreemde taal waar ik niemand kende en ook de weg niet wist. Daar maakte ik een reportage voor het kunstmagazine Palet. Zo hervond ik mij zelf, maar wat doet Ilse? 

Ilse Lzaraoms Duet
geestelijk mishandeld = rode draad in ''Duet'' van auteur Ilse Josepha Lazaroms

Verder lezen:

Wist je dat?

Wist je dat geestelijk mishandeld worden mede vorm krijgt via gaslighting? Daarbij laat de dader het slachtoffer twijfelen aan haar eigen waarneming. Zoals dat ook bij Ilse gebeurde. ‘’Niet door de verwijten die je naar je hoofd geslingerd krijgt, maar wel door de aard van de verwijten’’, schrijft Ilse. ‘’Ze komen overeen met je eigen angsten en komen voor als waarheden.’’      

Kijk voor meer informatie op de website van uitgeverij Cossee: Ilse Josepha Lazaroms ‘’Duet’’.

2 gedachten over “Geestelijk mishandeld vormt de rode draad in de roman ‘’Duet’’, recensie

  1. sjaak van Vugt

    Vanuit een jeugd van treiteren en pesten door mede schoolkinderen, ben ik bekend met geestelijke mishandeling. Het heeft lang geduurd voordat ik daar overheen ben gegroeid en het heeft mij gelijktijdig als mens gevormd en mede de activiteiten bepaald die ik nu doe.. Je artikel biedt naar mijn idee te weinig informatie om op de inhoud goed te kunnen reageren. Door de toenemende individualisering krijg ik de indruk dat geestelijke mishandeling eerder toe- dan afneemt. Toch kan het een aanzet zijn tot het ervaren van steun en betrokkenheid van mensen die lijden van die geestelijke mishandeling.

    1. Marianne Visser van Klaarwater Bericht auteur

      Aha Sjaak, dus jij ook al, net zoals ik. Wat me opvalt bij het geestelijk mishandeld worden van mensen op latere leeftijd dat dit vaak speelt bij sterke vrouwen die gemanipuleerd worden door zwakkere mannen, of omgekeerd. Het is dan alsof de zwakkere persoon zich wreekt op de sterkere door steeds weer te wijzen op diens zwakke plek of angst. Met als gevolg dat deze zwakkere persoon gaat twijfelen aan zichzelf en zich steeds meer verliest. Dat maakt een gevangene van jezelf, tot je de moed hebt om eruit te breken. Wat ik zie bij mensen die vroegers als kind gepest werden is, dat ze er twee dingen kunnen gebeuren. 1) ze staan labiel in het leven vooral door het gevoel niet gewenst te zijn, of 2) het overwinnen van het gepest worden maakt ze juist sterker zodat ze anderen gaan helpen. Gelukkig behoren jij en ik tot de laatsten. Eerder schreef ik over pesten. Pesten, negeren, treiteren, het zal je maar overkomen

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *